МАҚСАТ

Бәлки, нәфіл¹ болып, өз мойнынан кетеді, нәфілге тағайын ниет шарт емес. Бәдел-хажы хақында «Мұхтабар фақай» кітаптарында айтылған сөздердең қорытындысы осы ғана. Бұ сөздерден біз ойласақ мынау төменгі сөздерді шығара аламыз.

1) Ислам ғұламасы арасында түбегейлі ғибадаттың сауабын қай жөніменен болса да кісіге бағыштау хақында талас бар. Дұрыс көрушілер хадистерден шығарады. Аят емес hәм «Хабар уахид» деген әлсіз хадистер. Дұрыс емес дегендер мықты аяттардың заhир²  мағынасына жабысады.

2) Бәдел-хажы хақында Құран-кәримде дұрыстаған сөз жоқ, дұрыс болмауын білдірген сөз бар.

3) Бәдел-хажы хақында пайғамбар саллаллаhу уа ғайиhиссалам заманында ешбір оқиға мағруф³ болмапты. Тек бір әйел адам қарт зағиф атасы үшін, о да оны әуелде парыз болмаған, зағифтанған соң қарыз болған дейді.

– Барайын ба, – деп сұрағанда:

-   Барсаң бар дегендей бір сөз айтыпты расул – дейтін бір риуаят бар. Бұ риуаяттың қате екені өз сөзінен-ақ шығып тұрады. Неге десеңіз, онда айтады: – әкем қартайып, көлік үстінде отыра алмайтындай халге келгенде хажының парыздығы жетті, оның үшін мен хажы істесем дұрыстайсыз ба, – деген болады.

Халбуки, ондай кісіге хажы өзі парыз емес. Имам ағзамның тахир риуаятта орнына кісі жіберу де қажет емес. Ғұлама арасында талас сонда: әуелі сау күнінде парыз болып соңынан зағифтанып қалса.

4)    Тәнменен болатын ғамалдарда бірлікке келсе рұқсат етумен болсын, тілесе рұқсатсыз болсын, наиб істеу дұрыс емес.

5) Тәнменен, малменен бірдей болатын ғибадаттардан хажды санапты бағзы ғалымдар.

___________           

¹ Нәфіл – намаз шарттарының бірі.

² Заhир – ашық.

³ Мағруф – мәлім, анық.